Vertegenwoordigers van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en Economische Zaken en Klimaat (EZK) tekenden onlangs, samen met een grote groep brancheverenigingen en ketenvertegenwoordigers de verklaring. Deze vormt het fundament voor een toekomstig bouwmaterialenakkoord, dat voorziet in afstemming en mogelijk zelfs synergie tussen de ambities, plannen en acties op het gebied van verduurzaming binnen de verschillende bouwmateriaalketens: van baksteen en beton tot en met gips, hout en staal. Om de milieu-impact door bouwen en gebouwen snel, substantieel te verlagen en de Nederlandse bouweconomie volledig circulair te maken, is inzicht in elkaars aspiraties en activiteiten en samenwerking tussen de ketens gevraagd. Thema’s die in het bouwmaterialenakkoord een rol spelen zijn: inzicht in vrijkomende materialen, betrokkenheid van (publieke) opdrachtgevers, handhaving, energie-infrastructuur, verlaging van de transactiekosten, stimuleren van hergebruik en monitoring.

Circulair

Het verduurzamen van de bouw en de bouwmaterialenindustrie is immers belangrijk om te komen tot een volledig circulaire bouweconomie. Bouwbedrijven hebben materiaalvolumes nodig, die bovendien voldoen aan de geldende milieunormen en kwaliteitseisen. Op dit moment keert slechts een klein aandeel van het bouw- en sloopafval in zijn oorspronkelijke vorm terug in de bouw. Daardoor blijft de instroom van primaire grondstoffen hoog. Een goed voorbeeld, is te vinden in de glasbranche. Deze branche heeft – op initiatief van vakgroep Glas van Bouwend Nederland – al ruim twintig jaar een vrijwillig opgezet UPV-systeem. De Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid is een combinatie van regels die ervoor zorgt dat bedrijven die producten maken óók verantwoordelijk zijn voor het inzamelen en hergebruiken van het afval van die producten.

Gedeelde ambities

Begin vorig jaar zijn de eerste contouren van het bouwmaterialenakkoord al geschetst. In de samenwerkingsverklaring hebben het Rijk en marktpartijen nu vastgelegd wat de gedeelde ambities zijn, wat nodig is om de verduurzaming in de verschillende ketens ‘keten-overstijgend’ inzichtelijk te maken en onder welke voorwaarden een algehele versnelling haalbaar is. Elk materiaal of product voor de bouw kent immers zijn eigen keten en elke keten volgt zo zijn eigen route. Met de MilieuPrestatie Gebouwen is er een sturingsmiddel voor circulariteit op gebouwniveau. De MPG wordt binnenkort aangescherpt en uitgebreid naar andere gebouwfuncties. Maar om tot een circulair gebouw te komen, moeten er op materiaalniveau nog grote stappen worden gezet. Bijvoorbeeld op het gebied van materiaalgebonden emissies, milieukosten en grondstoffengebruik. “Inzicht in de uitdagingen en stappen binnen een keten is hiervoor cruciaal”, aldus Ruben Zonnevijlle van het Dutch Green Building Council (DGBC), die het initiërende ministerie van Binnenlandse Zaken heeft geadviseerd bij de totstandkoming van de samenwerkingsverklaring. In de samenwerkingsverklaring is ook gedocumenteerd welke gezamenlijke acties nodig zijn om te komen tot een uitgewerkt bouwmaterialenakkoord. Streven is om het convenant in de zomer 2025 gereed te hebben.

Ondertekenaars
De Samenwerkingsverklaring bouwmaterialenakkoord, ondertekend op 22 mei 2024, wordt ondersteund door: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Koninklijke Bouwend Nederland, VlakglasRecyclingNederland, Stichting Open, Nederlandse Vereniging Toeleverende Bouwmaterialenindustrie, Techniek Nederland, TKI Bouw en Techniek, Transitieteam Circulaire Bouweconomie, Stichting Circulaire Geveleconomie, Betonakkoord Bouwakkoord Staal, Federatie voor de Metaal- en Elektrotechnische industrie, Bouwen met staal, Betonhuis, Cement&BetonCentrum, Mineral Wool Association, Nederlandse Vereniging van Polyurethaan hardschuim-fabrikanten, Nederlandse Branche Vereniging Gips, Stybenex, Centrum Hout, Vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek, Nederlandse Rubber en Kunststoffen industrie platform bouw, VERAS Sloopaannemers,
Vereniging Afvalbedrijven, BRBS, Branchevereniging Recycling Breken en Sorteren.

• Beleid